شرق ایران یکی از کانون های تحول در تاریخ ایران بوده است. اما شاید تا کنون کمتر بدان پرداخته شده است. تمدن شرق ایران تمدنی بسیار قدیمی و حدود ۵۰۰۰ سال قدمت دارد علم و فناوری مردمان شرق که نمونه ای از ان را در شهر باستانی موسوم به شهر سوخته با قدمت ۵۲۰۰ سال به خوبی میبینیم بسیار حیرت انگیز و مایه تحیر دانشمندان و و علاقه مندان به تاریخ ایران بزرگ شده است. به طوری که ما حتی در شهر سوخته میتوانیم اولین پویا نمایی جهان را که گرداگرد یک سفال نقش بسته است را ببینیم.این نقش به ان علت پویانمایی نامیده میشود که با پرخاندن سفال تصاویر بر روی آن شروع به حرکت میکنند و جان میگیرند و این سطح از علم و هنر برای مردمانی که در ۵۰۰۰ سال پیش میزیسته اند بسیار تعجب انگیز و حیرت آور است. همچنین ما در شرق اولین چشم مصنوعی جهان و اولین جراحی مغز جهان را میبینیم که بسیار حیرت اور و جالب است. هم اکنون شما را به دیدن گوشه ای از تمدن شرق ایران در کلیپ زیر دعوت میکنیم (برای اولین بار در پارسیان دژ ببینید):فیلم تهیه شده توسط پارسیان دژ از موزه سیستان است.



لینک فیلم:http://www.aparat.com/v/NmitC

ونیز غرب ایران را بنگرید

memo:غار شاندر قدمت زندگی انسان‌های نئاندرتال در آن به 65هزار سال پیش بر میگردد.

ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﻧﯿﻢ ﻗﺮﻥ ﺍﺯ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻭ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺎﻭﺵ ﻏﺎﺭ ﺷﺎﻧﯿﺪﺭ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺭﺍﻟﻒ ﺳﻮﻟﻜﯽ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﺭﺯ ﻣﯽ ﮔﺬﺭﺩ . ﺍﯾﻦ ﻏﺎﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﻏﺮﺑﯽ ﺯﺍﮔﺮﺱ، ﺩر جنوب کوردستان در استان اربیل ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺑﻘﺎﯾﺎﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻏﻨﯽ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﺎﺭﯾﻨﻪ ﺳﻨﮕﯽ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻧﻮﺳﻨﮕﯽ ﺍﺳﺖ .
ﻛﺸﻒ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﯼ ﺍﺯ ﺍﺳﻜﻠﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﯼ ﻧﺌﺎﻧﺪﺭﺗﺎﻝ ﺩﺭ ﻻﯾﻪ ﻣﻮﺳﺘﺮﯼ ﻏﺎﺭ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻔﯽ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﭘﺎﺭﯾﻨﻪ ﺳﻨﮕﯽ ﺯﺍﮔﺮﺱ ﻭ ﺧﺎﻭﺭﻣﯿﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﺍﯾﻦ ﻛﺸﻒ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺩﺍﺷﺖ : ﺑﻄﻮﺭﯾﻜﻪ ﻧﺎﻡ ﺷﺎﻧﯿﺪﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﯽ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﯾﺎﺩﺁﻭﺭ ﻧﺌﺎﻧﺪﺭﺗﺎﻟﻬﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺖ . ﺍﻣﺎ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎﯼ ﺷﺎﻧﯿﺪﺭ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺨﺘﺺ ﺁﺛﺎﺭ ﭘﺎﺭﯾﻨﻪ ﺳﻨﮕﯽ ﺁﻥ ﻧﯿﺴﺖ . ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻮﺳﻨﮕﯽ ﺷﺎﻧﯿﺪﺭ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺳﻮﻟﻜﯽ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻧﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﻘﺎﯾﺎﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﯾﻨﻪ ﺳﻨﮕﯽ ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻨﯽ ﻫﺎﯼ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ . ﺍﯾﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺣﺎﻭﯼ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎﯼ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﻻﯾﻪ ﺏ 1 ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻮﺳﻨﮕﯽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﯽ ﺭﻭﺯﻫﺎﯼ ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻛﺎﻭﺵ ‏( 1960 ‏) ﺩﺭ ﻏﺎﺭ ﺷﺎﻧﯿﺪﺭ ﻛﺸﻒ ﺷﺪ . ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻥ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﻤﻖ ﺣﺪﻭﺩ ﯾﻚ ﻣﺘﺮﯼ ﺍﺯ ﻛﻒ ﻏﺎﺭ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺘﯽ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ 6×6 ﻣﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﯼ ﻏﺎﺭ ﻛﺎﻭﺵ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺁﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ 26 ﮔﻮﺭ ﺑﺎ ﺑﻘﺎﯾﺎﯼ 35 ﺍﺳﻜﻠﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻫﺪﺍﯾﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﺗﺪﻓﯿﻨﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪ . ﺗﺪﻓﯿﻨﻬﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺟﻨﯿﻨﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻧﻮﺯﺍﺩﺍﻥ ﻭ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﻛﻠﯿﻪ ﺗﺪﻓﯿﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮﯼ ﺍﺯ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻭ ﺫﻏﺎﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﻻﯾﻪ ﺍﯼ ﺍﺯ ﺭﺳﻮﺏ ﺭﺳﯽ - ﺷﻨﯽ ﺯﺭﺩ ﺭﻧﮓ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ . ﻧﺰﺩﯾﻚ ﺑﻪ ﻧﯿﻤﯽ ﺍﺯ ﮔﻮﺭﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻫﺪﺍﯾﺎﯼ ﺗﺪﻓﯿﻨﯽ ﺍﺯ ﻗﺒﯿﻞ ﺯﯾﻮﺭ ﺁﻻﺕ، ﺣﻠﺰﻭﻥ، ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻧﯽ، ﺳﻨﮓ ﺳﺎﺏ ﻭ ﯾﻚ ﺁﻭﯾﺰ ﻣﺴﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﻭﺟﻮﺩ ﺍﯾﻦ ﺷﯿﺊ ﻣﺴﯽ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺣﺎﻛﯽ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻮﻋﯽ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﺠﺎﺭﯼ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺳﻜﻠﺘﻬﺎﯼ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1962 ﺑﻄﻮﺭ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺧﻮﺍﻥ ﻣﻮﻧﯿﺰﺍﮔﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺯﻩ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ .
ﺩﻧﯿﺲ ﻓﺮﻣﺒﺎﺥ ،ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﻨﺎﺱ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ، ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1969 ﻣﺠﺪﺩﺍ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺳﻮﻣﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮﺩ ‏( 1970 ‏) . ﺁﻧﺎﮔﻨﻮﺳﺘﯿﺲ ﺁﮔﻼﺭﺍﻛﯿﺲ ﺍﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﺍ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﻧﺎﻣﻪ ﺩﻛﺘﺮﯼ ﺧﻮﯾﺶ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1981 ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﯼ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮﺩ . ﺁﮔﻼﺭﺍﻛﯿﺲ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﻮﯾﺶ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺑﺮ ﺁﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺍﺳﻜﻠﺘﻬﺎ ﻭ ﺭﮊﯾﻢ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻮﺳﻨﮕﯽ ﺷﺎﻧﯿﺪﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﻜﻠﺘﻬﺎﯼ ﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﻜﺎﻥ ﻧﻮﺳﻨﮕﯽ ﮔﻨﺞ ﺩﺭﻩ ﺩﺭ ﺷﺮﻕ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭﯼ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻮﺳﻨﮕﯽ ﻏﺎﺭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﯼ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﻀﯿﻐﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺳﻮﺀ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﻜﻠﺖ ﺧﺮﺩ ﺳﺎﻻﻥ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺍﺳﺖ . ﺁﺛﺎﺭ ﺳﺎﯾﺶ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﻧﺪﺍﻧﻬﺎﯼ ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺍﺳﻜﻠﺘﻬﺎ ، ﺣﺘﯽ ﺩﺭ ﺍﺳﻜﻠﺖ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺸﻜﺒﺎﺭ ﻭ ﻣﯿﻮﻩ ﻫﺎﯼ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﺭﮊﯾﻢ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ . ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﺍﯾﺰﻭﺗﻮﭖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﻛﻼﮊﻥ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺷﺶ ﺍﺳﻜﻠﺖ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﻗﯿﻖ ﺗﺮﯼ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﯼ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻮﺳﻨﮕﯽ ﺷﺎﻧﯿﺪﺭ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ 11 ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﯿﺶ ﺍﺭﺍﯾﻪ ﻛﺮﺩ . ﻃﯿﻖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻧﺒﺎﺗﺎﺕ، ﻏﻠﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻭ ﻣﯿﻮﻩ ﺩﺭﺻﺪ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﯼ ﺍﺯ ﺧﻮﺭﺍﻙ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﯽ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻭﺟﻮﺩ ﺷﻤﺎﺭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﯼ ﺳﻨﮓ ﺳﺎﺏ ﻧﯿﺰ ﺍﯾﻦ ﺭﮊﯾﻢ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻧﺒﺎﺗﺎﺕ ﻭ ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ .
ﺑﺎ ﺍﯾﻨﻜﻪ ﻧﺰﺩﯾﻚ ﺑﻪ ﻧﯿﻢ ﻗﺮﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻛﺎﻭﺵ ﺍﯾﻦ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺁﻥ ﻣﯽ ﮔﺬﺭﺩ . ﺍﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﯼ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻭﯾﮋﮔﯿﻬﺎﯼ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ، ﺑﯿﻤﺎﺭﯾﻬﺎ، ﺍﻟﮕﻮﯼ ﺗﻐﺬﯾﻪ، ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎﺩﯼ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﯼ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻮﺳﻨﮕﯽ ﺍﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﺯﺍﮔﺮﺱ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ .
ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻓﻮﻕ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻛﺸﻔﯿﺎﺕ ﻏﺎﺭ ﺷﺎﻧﯿﺪﺭ ﺗﺎﻛﯿﺪﯼ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺮ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﺍﯾﻦ ﻣﻜﺎﻥ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﺑﯽ ﺗﺮﺩﯾﺪ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﺠﺪﺩ ﻛﺎﻭﺷﻬﺎﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻏﺎﺭ ﺑﺎ ﯾﺎﺭﯼ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﯿﻚ ﻫﺎ ﻭ ﺷﯿﻮﻩ ﻫﺎﯼ ﻣﺪﺭﻥ ﮔﻮﺷﻪ ﻫﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﻚ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ کوردستان ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ .

:red_circle:منبع ::red_circle:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shanidar_Cave

filesystem:https://web.telegram.org/temporary/851423880_83636_9843970617969792514.jpg


:star: غار شاندر

:star: محل : هەولێر (اربیل) _ جنوب کوردستان

:star:قدمت : 65000سال 

توجه توجه:6500 سال قبل اربیل جز خاک ایران بوده