Nikšić je nastao na ruševinama antičkog drevnog grada Anderbe, kasnije Anagastuma, srednjovjekovni Onogošt, današnji Nikšić je kroz svoju viševjekovnu burnu istoriju igrao vrlo važnu ulogu privrednog, kulturnog i administrativnog središta prostornog dijela Crne Gore i Hercegovine, gdje je bilo važno raskršće puteva koji su iz Primorja vodili ka unutrašnjosti Balkanskog poluostrva.
NIKSIC NEKAD!

NIKSIC SAD!


Sadašnje ime Nikšić bilježi oko 300 godina postojanja, a svoju ukupnu fizionomiju modifikuje od oslobodjenja od Turaka, 1877.godine, kada se ubrzano mijenja i razvija u privredni i kulturni centar u kome se počinju osjećati novi impulsi i novi duh. Nekadašnja turska palanka počinje da dobija obilježja modernog grada, u kome struji politički život po mnogo čemu suprotan patrijarhalnim načelima.
Starosjedilačko stanovništvo Nikšića i okoline, izmješano sa doseljeničkim elementom, počelo je u mnogo čemu da prednjači u rušenju starih navika i običaja i stvaranju civilizovanih oblika života. Po posljednjem službenom popisu stanovništva iz 2003. godine, općina Nikšić imala je 75.282 stanovnika, raspoređenih u 110 naseljenih mjesta.

Ovaj period protiče u znaku poboljšanja ekonomskih mogućnosti i kulturno prosvjetnog preobražaja. Grade se prvi kolski putevi, uvode pošta i telegraf, zavode razne institucije neophodne za moderniji državni život, osnivaju prvi, iako skromni, industrijski zavodi i preduzeća.
Razvitak poljoprivrede, a naročito stočarstvo, za koje je nikšićka okolina imala prilično povoljne uslove, omogućuju i prvu akumulaciju trgovačkog kapitala. Tako nastaju: Nikšićka štedionica, Trgovačko akcionarsko društvo za uvoz i izvoz, Akcionarska štamparija, začeci prve industrije piva i prerade drveta. Prvo nikšićko zanatlijsko-radničko udruženje, iako je prvobitno imalo tipične esnafske ciljeve, po rukovodnim načelima unutrašnje solidarnosti članova i po društvenom i političkom djelovanju, nagovjestilo je prve začetke klasnog radničkog pokreta u ovoj sredini.
Ovakav privredni i društveni napredak podstiče istovremeno i zavidan kulturno-prosvjetni preporod, kakvim teško mogu da se pohvale i daleko veća mjesta i mnogo razvijenije sredine.
Nije prošlo ni punih 10 godina od oslobođenja, a u Nikšiću se osniva Čitaonica, Pjevačko društvo, prva potpuna osnovna škola, a 1898.godine počinju da izlaze novine „Nevesinje“, čiji je vlasnik i izdavač bilo „Akcionarsko društvo Nikšićke štamparije“. Prvi urednik lista bio je Stevo Vrčević. Kasnije se ovaj list pretvorio u „Onogošt“ i imao je karakter glasila namijenjenog, pored ostalog, nacionalno-političkoj propagandi u Hercegovini i Bosni. Pojava „Narodne misli“ 1906.godine, predstavlja događaj izuzetnog značaja ne samo u životu Nikšića i okoline, već i za razvoj političke misli Crne Gore. Kako je pokretanje lista bilo neposredno poslije prvog crnogorskog Ustava, redakcija „Narodne misli“, postavila je sebi za cilj da se bori za širenje ideje o ustavnim i parlamentarnim slobodama, o pravima čovjeka i građanina. Potom slijede listovi „Slobodna misao“, “Radni narod“ i „Glas naroda“.

Konture moderne autentične cjeline Nikšić je dobio 1884. godine, planom koji je uradio, po nalogu kralja Nikole, poznati neimar i graditelj dr Josip Slade, za čije ime je vezana izgradnja tri značajna kulturno-istorijska spomenika – Carev most, Saborna crkva i Stari dvorac.
Prosperitet Nikšića i njegove šire okoline traje do balkanskih ratova, koji su ih kao i cijelu Crnu Goru, privredno iscrpili i osiromašili.
Crnogorski ratnici iz balkanskih i Prvog svjetskog rata, kao i crnogorski narod, doživjeli su Austro-ugarsku okupaciju, kao nacionalni slom, a gubitak nacionalne države doveo je u pitanje, ne samo sve do tada krvlju izvojevane tekovine, već i goli opstanak. Tako ga je dočekao i narod nikšićkog kraja, pa su se u samoodbrani počeli javljati najodvažniji pojedinci koji su se odmetali u šume i predstavljali začetke spontanog komitskog pokreta. Na terenu bivšeg nikšićkog sreza komitske grupe i odredi bili su najmnogobrojniji i istakli su se u mnogim oružanim akcijama. Podkraj rata ovi odredi su toliko ojačali da su uzeli zapaženo učešće i u samom oslobodjenju Nikšića.

CAREV MOST!


SABORNA CRKVA!

STARI DVORAC!

Hod ka slobodi kome je svaka generacija nikšićkog kraja davala svoj doprinos, najpotpunije se ostvario u najvećem istorijskom preokretu – oslobodilačkom ratu i narodnoj revoluciji, u kojoj je učestvovalo oko 11.000 boraca nikšićkog kraja, živote je izgubilo njih 1.241, a 45 proglašeno narodnim herojima. Borci VI crnogorske i II dalmatinske brigade naš grad od okupacije oslobodili su 18.septembra 1944.godine,nakon čega kreće ubrzan razvoj Nikšića.

ZA VRIJEME OSLOBODJENJA NIKSICA!

Pravi prosperitet u svim oblastima života i rada Nikšić i njegova okolina doživljavaju poslije Drugog svjetskog rata. Brz rast naseljenosti je omogućen zahvaljujući dinamičnom ekonomskom razvitku grada. Varošica čija je egzistencija, prije rata, bila bazirana na ograničenim prihodima od poljoprivrede, sitne trgovine i zanatstva, poslije 1945.godine veoma brzo izrasta u grad sa modernom privr, u prvom redu industrijom, znatno proširenom mrežom prosvjetnih, zdravstvenih i socijalnih ustanova i sa značajno izmjenjenim načinom života građana.
U prvim decenijama nakon rata, talas ubrzane industrijalizacije doveo je do neophodne rekonstrukcije postojećih i podizanja novih privrednih objekata, koji će do danas biti osnovni nosioci privrednog razvoja grada.
Podignut je metalurški kombinat „Željezara“, koji je proizvodnjom bogatog asortimana plemenitih čelika decenijama snabdijevao domaće i strano tržište, rekonstruisani su i modernizovani Rudnici boksita i fabrika piva „Trebjesa“, osnovano je preduzeće „Gornja Zeta“, današnja „Elektroprivreda“, stvoreno je moderno i razvijeno preduzeće za preradu drveta „Javorak“ – za razliku od do tada postojećih malih pilana, kao i niz drugih proizvodnih objekata čija je proizvodnja predstavljala značajnu ekonomsku osnovu razvoja grada. Zahvaljujući tome, 1970.godine od ukupnog ostvarenog društvenog proizvoda u privredi, 70% je otpadalo na industriju.
Pored ekonomske funkcije, sva ova preduzeća imala su značajnu funkciju i u mijenjanju socijalne strukture stanovništva, odnosno transformaciji poljoprivrednog stanovništva u industrijske radnike i njihovo doseljavanje iz sela u grad, tako da je za dvije poslijeratne decenije seosko stanovništvo u ovom kraju sa 75 % svedeno na 38 %.
Uporedo sa industrijskim razvojem tekao je i razvoj ostalih privrednih oblasti: ugostiteljstva, turizma, trgovine, građevinarstva, zanatstva, saobraćaja i slično.







Prirodne ljepote, kulturno-istorijski spomenici i geografsko-klimatski uslovi, svrstavaju Nikšić u privlačno turističko područje i mjesto interesantno za investicije.
„Nikšić je davno utemeljen, često rušen, iz zgarišta opet podizan. Od nastanka do našeg vremena ljudi su se ovdje vraćali na spaljena ognjišta. Iznova ih gradili i branili i grad i kraj, krvlju i ljubavlju, gubili ih i ponovo osvajali. Nikšić je i rimski i turski, slovenski, hajdučki i partizanski. Dugo je bio tvrđava na prometnom putu i na granici, “na isturenu mjestu stajalište za nuždu i nevolju.“ Danas je to prisno i blisko mjesto i čovjekovu srcu i oku.“PRIRODNE LJEPOTE!




JEZERO KRUPAC!

SLANO JEZERO!

JEZERO KRUPAC!





LITURGIJA U NIKSICU!



MANASTIR OSTROG!